تمدن ما تاریخ و تمدن ایران
کاخ صد ستون بنای شکوهمندی در شرق حیات آپادانا و جنوب کاخ نیمه تمامی است که تالار بزرگ آن ۴۶۰۰ متر مربع وسعت و ۱۰۰ ستون سنگی داشته است واز این رو آنرا تالار صد ستون نامیده اند.کاخ صد ستون پس از آپادانا دومین کاخ بزرگ مجموعه تخت جمشید است. این تالار را که از لحاظ بزرگی در جهان قدیم بی سابقه بوده خشایارشا احتمالا حدود ۴۷۰ سال پیش از میلاد ساخت آن را شروع کرده و اردشیر یکم حدود ۲۰ سال بعد ساخت آنرا تکمیل کرد.
این مطلب را از کتیبه ایی که هرتزفلد در گوشه جنوبی شرق تالار یافت میتوان دریافت.حیاط شمالی از طریق خیابان سپاهیان به کاخ کوچکی راه دارد که نیمه تمام مانده که به همین دلیل آنرا دروازه نیمه تمام نامیده اند.در ورودی کاخ، دو مجسمه عظیم گاو ساخته شده بود و بر درگاههای تالار مرکزی، چهار صحنه از بارعام شاهی اورنگ بران و نبرد شاه با شیر و هیولا قرار دارد. اما چشم نوازترین و هنرمندانه ترین نقش های کاخ صدستون، نقش برجسته سربازان در دو سوی درگاههای ورودی تالار است به طوری که اگر شخصی در وسط درگاه قرار گیرد، می تواند سمت راست و چپ سربازان را به قرینه در سمت دتگر درگاه ببیند. از بررسی نقشها این نتیجه به دست آمده است که تالار مرکزی محل تجمع فرماندهان و سربازان گارد ویژه امپراطوری بوده است.
