تیشتر-ایزد باران

تیشتر در زبان پهلوی یا تیشتره در اوستا یا تشتریا تیر در منابع زرتشتی ایزد باران دانسته شده‌است. ستاره مظهر او شباهنگ است. هرسال پس از چیرگی بر اپوش (دیو خشکسالی) مخزن باران در دریای فراخکرد را باز می‌کند.ماه هشتم گاه‌شماری ایرانی، آبان، متعلق به فرشته بزرگ تیشتر است. در این ماه به فراوانی بارندگی پیش می‌آید، به همین دلیل نام آنرا آبان گذاشته‌اند. بنا به این افسانه تمام آبها زیر فرمان تیشتر می‌باشند.

تیشتریه سیمای دیگری است که با یکی از نمود های طبیعی یعنی باران پیوند دارد.در اسطوره‌های ایرانی ستاره تیر یا تیشتر (شباهنگ)، همانند اهورامزدا، صاحب قدرت است و هرگاه بخواهد به صورت مردی شکوهمند بر گردونهٔ خود آشکار می‌شود که هزار تیر و هزار کمان زرّین و هزار نیزه و هزار خنجر و هزار گرز فلزین… دارد و زمانی به شکل گاوی بزرگ‌پیکر درمی‌آید و گاهی، به شکل اسبی سفید با سم‌های بلند، بر اپوش، دیو خشکی، می‌تازد..در روایتی تیشتر در آغاز آفرینش به این اشکال در آمد و باران را آفرید.بارانی که هر قطره ان به اندازه تشتی بودو اب به بلندای انسان زمین را فرا گرفت و خدای باد آب ها را به کرانه های زمین راند و بدین ترتیب اولین دریا پدید آمد.در سرودی که به تیشتر اختصاص دارد سخن از نبرد میان این خدا و دیو خشک سالی است.بدین روایت تیشتر به هیات اسب زیبا و سفید با زینهای طلایی به دریا فرو می رود و در آنجا با اپوشه که به شکل اسبی سیاه رو در رو و سه شبانه روز می جنگد.اما اپوش نیرومندتر است و تیشتر به اورمزد می نالد که ناتوانی از من  است که مردمان مرا شایسته نیایش نکرده و قربانی نداده اند. پس اورمزد خود برای تیشتر قربانی میدهد و نیروی ده اسب و ده گاو،ده کوه و ده رود در تیشتر دمیده می شود و بار دیگر با اپوش می جنگد.این بارتیشتر قدرت یافته از قربانیها پیروز میشود و آب به مزارع و چراگاه ها جاری میشود و باران هستی بخش در هفت اقلیم زمین باریدن می گیرد.