خلیج فارس با قدمت تاریخ بشری میراث مشترک بشر است. در این مقاله بخشی از اسناد و نقشههای تاریخی که نام خلیج فارس در آن آمده است به تصویر کشیده میشود.
راه آبی بین فلات ایران و شبه جزیره عربی از سال ۶۰۰ قبل از میلاد «خلیج فارس» نامیده میشد. این محل یکی از معدود مکانهای جهان است که اسنادی از جمله نقشههای تاریخی در رابطه با اسمش دارد. مورخ بزرگ، هرودت (پدر تاریخ، ۵۰۰ قبل از میلاد) و جغرافیدان بزرگ بطلمیوس (پدر جغرافی، ۲۰۰ بعد از میلاد) بارها به این نام اشاره کردهاند. در واقع این محل میراث مشترک بشر است و در تمام متون تاریخی-جغرافیایی قدیمی نقشهبرداران و مسافران مسلمان و مسیحی از جمله مارکوپولو، اراتوستن، ابنرشید، اصطخری، ابوریحان بیرونی، ادریسی و… نام «خلیج فارس» آمده است. اسناد زیادی در مورد خلیج فارس وجود دارد به اندازهای که حتی صدها کتاب برای نمایش آنها کافی نخواهد بود.
این منطقه برای نیروهای استعماری سابق نقش حیاتی و ضروری داشته است، چرا که از این طریق سلاحهایشان را به منطقه میفروختند و در عوض منابع غنیای از نفت و گاز این کشورها را میگرفتند که تهدیدی هم برای صلح جهانی بود. تغییر این نام غیر متمدنانه و غیر علمی است و خلاف بخشنامه سازمان ملل متحد به عنوان بالاترین منبع قانونی جهان است. باید از هر نام دیگری برای خلیج فارس اجتناب شود، چرا که نام جغرافیایی استاندارد آبراه بین ایران و عربستان «خلیج فارس» است.
بطلمیوس ۱۵۰-۸۷ بعد از میلاد (پدر جغرافیا)
آمفیتئاتر کلوسئوم، ۸۰ بعد از میلاد
ابواسحاق، ابراهیم بن محمد اصطخری، مسالکالممالک، ۹۳۰-۹۸۷ بعد از میلاد
ابن حقل، ۹۷۸ بعد از میلاد
ابوریحان بیرونی، ۱۰۲۰ بعد از میلاد
ادریسی، ۱۱۰۰-۱۱۶۰ بعد از میلاد
لانگوئس بارانت (Langenes, Barent ca) حدود ۱۵۴۸-۱۶۰۲ بعد ازمیلاد
برتیوس، پتروس (Bertius, Petrus)، نقشه عربستان، ۱۶۱۰ بعد از میلاد
نقشه دریایی، ۱۶۹۹ بعد از میلاد
سواحل عربی و دریای سرخ، ۱۷۱۴ بعد از میلاد
نقشه ایران، ساموئل جان نیل، ۱۸۲۳ بعد از میلاد، حک شده در دایرهالمعارف لندن
نقشه امپراطوری عثمانی، ۱۸۲۹ بعد از میلاد
نقشه مصری از خلیج فارس نوشته شده در قاهره در ۱۹۰۸
نقشه مصری از خلیج فارس نوشته شده در قاهره در ۱۹۱۰
اطلس کلاسیک جغرافی، پاریس ۱۹۲۲
نام خلیج فارس در نقشه رسمی دولت عربستان صعودی، ۱۹۵۲
خلیج فارس در نامه جمال عبدالناصر (رهبر مصری)، ۱۹۶۲
نشنال جئوگرافی، ۱۹۹۱
دایرهالمعارف بریتانیکا، ۱۹۹۸
سازمان ملل متحد، مارس ۲۰۱۱
اطلس دانشگاه اکسفورد، ۲۰۱۱
اطلس دی اند کی ۲۰۱۲
منابع انرژی خلیج فارس و موقعیت استراتژیک منطقه عواملی هستند که برخی سیاستمداران از نامهای جایگزین برای «خلیج فارس» استفاده میکنند و باعث اختلافهای سیاسی، نژادی و مذهبی در منطقه میشوند.
منبع مرکز مطالعات خلیج فارس | کجارو