تمدن ما تاریخ و تمدن ایران
سی امین پادشاه ساسانی پوراندخت(به معنای دختری) دختر خسرو پرویز بود که در سال۶۳۰ میلادی پس از قتل شهربراز و جوانشیر بر تخت سلطنت نشست.او نخستین زن از خاندان ساسانی بود که بر تخت نشست.شرایط آن زمان نشان می دهد که حتی کودکی برای پادشاهی باقی نمانده بود زیرا خاندان های حکومتگر به جان هم افتاده و کشت و کشتار بزرگی راه انداخته بودند.دوران سلطنت او مصادف بود با اواخر خلافت ابوبکر و اوایل خلافت عمر.
تاریخچه فمنیسم در دنیا به بیش از ۱۵۰ سال نمی رسد، اما «پوران دخت»، پادشاه ایرانی دوره ساسانی ۱۴۰۰ سال پیش اولین سخن «فمنیستی» ایرانی را بیان کرد. «پادشاه چه زن باشد چه مرد باید سرزمینش را نگاه دارد و با عدل و انصاف رفتار کند.پوراندخت در نامه ای که به سپاهیانش نوشته بود جمله فمنیستی خود را بیان کرد و خود را در لیست اولین پیروان تساوی حقوق زن و مرد قرار داد. «محمد باقر وثوقی»، استاد تاریخ باستان دانشگاه تهران درباره پوران دخت می گوید: «بر خلاف دوره حکومت هخامنشیان که جنسیت اهمیت زیادی نداشت، دوره حکومت ساسانیان دوره برتری مرد بر زن بود. در دوران هخامنشیان، سرپرست کارگاه های تخت جمشید، بیشتر زن بودند. عده ای از زنان دو برابر مردان حقوق می گرفتند. این زنان، مهندسان و طراحانی بودند که بهترین و زیباترین هنرها را در تخت جمشید آفریدند. حتی زنان در این دوره جیره زایمان می گرفتند. دوره ساسانی کاملا متفاوت از دوره هخامنشیان بود. در امپراطوری ساسانی، زن شخصیت حقوقی نداشت. زن از هر نظر تحت سرپرستی «کتک ختای» یا کدخدای خانواده بود. در چنین شرایطی پوران دخت در تیسفون تاج بر سر گذاشت و بدون توجه به جنسیت خود، قدرت را بار دیگر به خاندان از هم پاشیده ساسانی بازگرداند.»
چهرهٔ بوراندخت، بر روی سکه
پوران دخت با تمام آشفتگی ها و طرز فکرهایی که درباره زنان در آن زمان رواج داشت تصمیم گرفت تا اوضاع کشور را سر و سامان دهد. نخست یک سال مالیات را بر مردم بخشید. با "هراکلیوس"، قیصر رم عهد نامه صلحی امضا کرد.برگرداندن صلیب مقدس حضرت عیسی به اورشلیم یکی دیگر از اقدامات مهم او بود. به افتخار بازگرداندن این صلیب در اورشلیم جشن باشکوهی گرفته شد. حتی فردوسی که با به سلطنت نشستن زنان مخالف است مجبور شد در اشعارش به اقدامات او اشاره کند.
یکی دختری بود پوران بنام
برآن تخت شاهیش بنشاندند
نخواهم پراگندن انجمن
توانگر کنم تا نماند به رنج
که از درد او بر من آید گزند
بر آیین شاهان کنم گاه را
در کتب مختلف او را زنی عاقل، عادل و نیکو سیرت آورده اند که چون شاه شد در میان رعایا عدل را گسترش داد. وی زمانی که سپاهی برای جنگ با اعراب فرستاد در مداین بیمار شد و در همانجا درگذشت.در دوران آشفتگی دربار ساسانی او تنها حاکمی بود که به مرگ طبیعی درگذشت. زمان حکومت او یک سال و چهار ماه بود. بسیاری معتقدند که اگر پوران دخت زمان دیگری به حکومت می رسید کفایت و لیاقت بیشتری از خود نشان می داد. آرتور کریستن سن (ایرانشناس نامدار دانمارکی)، پس از یاد کردن پادشاهی پوران دخت گوید، گویا در اینجاست که باید عهد سلطنت کوتاه شخصی را ذکر کنیم که بنام پیروز دوم نصب شد.بنابراین بعد از پوراندخت پیروز دوم به تخت نشست.
مرسی ازمطالب مفیدتون اسم منم پوراندخت هستش فقط یه کمکمی بهم کنید در این باره که معنی اسمم نمیشه دختر پسران؟؟؟؟اخه پوران یعنی پسران
درود خدمت شما..چه کمکی میتونم بهتون بکنم؟؟؟
یکی از واپسین شهریاران ساسانی« ووران دخت» یا شاید« پروین دخت» نام داشت که روزگار شاهنشاهی او تنها شش ماه به درازا کشید. .نام این بانوی ایرانی پس از اسلام در میان نویسندگان مسلمان به «بوران دخت »معرب شد چرا که زبان تازیان آوای /پ/ را ندارد و دو آوای پیاپی /وو/ را هم به دشواری میتوانستند بر زبان آورند و آنان هرجا به آوای ایرانی /پ/ یا /وو/ برمیخوردند به جایش /ب/ یا / ف/ میگفتند ومینوشتند. با گذشت سالیان دراز، نویسندگان ایرانی که خواستند این نام را به ریخت درست ایرانیش برگردانند ؛ چون «ووران دخت »فراموش شده بود و آشنایی به ریشه های زبان باستانی ایران به کمترین اندازه رسیده بود ،چنین گمان کردند که «بوران » معرب «پوران» بوده است ؛از این رو آن نام را «پوران دخت» پنداشتند که درست نیست ؛ زیرا با این ریخت برای بانوان بی معناست. ریخت درست این نام -همان گونه که آمد- باید«ووران دخت »بوده باشدکه به معنای «دختری با بر و روی و موی حنایی رنگ و به سرخی زده و گلگون»است.« وور» به معنای سرخ و حنایی و گلگونه است که در فارسی امروز «بور» گفته میشود .بنا بر آنچه گفته شد بهتر است به جای« پوران دخت » ، «ووراندخت» یا «بوران دخت» یا نامی نزدیک به آن همچون «پروین دخت» به کار رود.
سپاس از شما
نگاره ای را که در آغاز نوشتار بالا آمده ،بیشتر چهره ی آزرمیدخت، خواهر ووران دخت دانسته اند. دیگر اینکه اگر امروزه می بینیم که در شاهنامه نام این بانوی ایرانی «پوران دخت»آمده ،نشاید از آن روست که فردوسی چنین نوشته باشدچرا که شاهنامه ی فردوسی دراین هزار سالی که از سروده شدنش میگذرد، دستکاری هایی در آواهای واژگانش انجام شده ،مانند تبدیل آوای /ز/ در بسیاری از بیتها به آوای /د/ ؛همچون مصرع «که کم باز نامش ز گردنکشان» که در شاهنامه های امروزی این گونه آمده است:«که کم باد نامش ز گردنکشان» .
شور بختانه ما امروزه همان شاهنامه ای را که فرزانه ی توس سروده بود ،در دسترس نداریم.استاد مجتبی مینوی پس از سالها بررسی شاهنامه گفته بود :«این شاهنامه ای که امروز در اختیار ماست،حرامزاده است» او در سالهای پایانی زندگیش کوشید شاهنامه ی راستین فرودسی را با بررسی نسخه های کهن موجود و از دل دستور زبان پهلوی و پارسی دری فرا آورد.کاری بس دشوار و شاید ناشدنی که که با دررسیدن مرگش ،هرگز انجام نشد.
الان هم خیلی بین مردان و زنان در ایران فرق میزارن حقوق زن در ایران رعایت نمیشه .
جالب بود.مرسی