تمدن ما تاریخ و تمدن ایران
نوروز بزرگترین جشن ملى ایرانیان سابقه اى هزاران ساله دارد.ایرانیان در این عید سفره ایی می آرایند که فقط منحصر به نوروز است و به آن سفره هفت سین میگویند.هنگام تحویل سال اعضای دور این سفره می نشینند و منتظر تحویل سال می شوند.بعضی از خانواده ها چند روز بعد از تحویل سال این سفره را نگه میدارند ولی بعضی از خانواده ها سفره را در مدت سیزده روز نوروز نگه میدارند و در پایان این دوره، در روز سیزده نوروز، سبزه را به آب می‌دهند.
این سفره که قدمت آن به گفته برخی مورخین به زمان جمشید پادشاه اسطوره‌ای ایرانی‌‌ها می‌رسد در ابتدا هفت شین بوده است که این موضوع را می توان به طور واضح از این دو بیتی دریافت:(«روز نوروز در زمان کیان/می‌نهادند مردم ایران/شهد و شیر و شراب و شکر ناب/شمع و شمشاد و شایه اندر خوان»).ولی اکنون هفت شین به هفت سین تبدیل شده ولی هنوز هم برخی از ایرانیان از سفره هفت شین پشتیبانی می کنند.ریشه‌یابی‌های دیگر، هفت سین را به هفت «سینی» ربط داده‌اند، یا اصلش را «هفت میم» دانسته‌اند، یا آن را از ریشهٔ «هفت‌چین» به معنی هفت چیدنی نامیده‌اند که این ریشه یابی نیز از سوی محققین جدی گرفته نمی‌شود.سخنران جامعه زرتشتى در این باره مى گوید: «در زمان هخامنشیان در نوروز به روى هفت ظرف چینى غذا مى‌گذاشتند که به آن هفت چین یا هفت چیدنى مى گفتند.بعدها در زمان ساسانیان هفت شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه شین هاى نوروزى، به نشانه سبزى و جاودانگى برسر سفره قرارگرفت.
بعد از سقوط ساسانیان وقتى که مردم ایران اسلام را پذیرفتند، سعى کردند که سنت‌ها و آیین‌هاى باستانى خود را هم حفظ کنند.به همین دلیل، چون در دین اسلام «شراب» حرام اعلام شده بود، آنها، خواهر و همزاد شراب را که «سرکه» مى شد انتخاب کردند و اینگونه شین ها به سین تغییر پیداکرد.دیگر این که در آیین نوروزی امپراطوری ساسانی، عدد «هفت» اهمیت داشته است. مثلاً در کتاب المحاسن و الاضداد آمده است که امپراطوری ساسانی در نوروز هفت دانه را بر هفت ستون می‌کاشتند یا نانی می‌پختند از هفت غلهٔ مختلف. و «سفره هفت سین امروزی» راباید پدیدهٔ پیوسته‌ای بازمانده از دوران پیش از اسلام دانست.در مجموع، عناصر سفرهٔ نوروزی باستانی و معنادار هستند و ریشه در سنت‌های ایرانی دارند.در این سفره هر چیز نماد مخصوص به خود را دارد که به آن می پردازیم.
هفت جزء سفره هفت سین
سمنو: نماد زایش و بارورى گیاهان است و از جوانه هاى تازه رسیده گندم تهیه مى شود.
سیب: هم نماد مهر و مهرورزی.
سنجد: نماد عشق و دلباختگى است و از مقدمات اصلى تولدو زایندگى. عده اى عقیده دارند که بوى برگ و شکوفه درخت سنجد محرک عشق است!
سبزه: نماد شادابى و سرسبزى و نشانگر زندگى بشر و پیوند او با طبیعت است.
درگذشته سبزه ها را به تعداد هفت یا دوازده که شمار مقدس برج هاست در قاب هاى گرانبها سبز مى کردند. در دوران باستان درکاخ پادشاهان ۲۰ روز پیش ازنوروز دوازده ستون را از خشت خام برمى آوردند و بر هریک از آنها یکى از غلات را مى کاشتند و خوب روییدن هریک را به فال نیک مى گرفتند و برآن بودند که آن دانه درآن سال پربار خواهدبود. در روز ششم فروردین آنها را مى چیدند و به نشانه برکت و بارورى در تالارها پخش مى کردند.
سماق و سیر :نماد چاشنى و محرک شادى در زندگى به شمار مى روند. اما غیر از این گیاهان و میوه هاى سفره نشین، خوان نوروزى اجزاى دیگرى هم داشته است: دراین میان « تخم مرغ» نماد زایش و آفرینش است و نشانه اى از نطفه و نژاد. «آینه» نماد روشنایى است و حتماً باید در بالاى سفره جاى بگیرد. «آب و ماهى» نشانه برکت در زندگى هستند. ماهى به عنوان نشانه اسفندماه بر سفره گذاشته مى شود.
سکه: که نمادى از خیر و برکت و درآمد است.
این ها هفت جزء مهم سفره هفت سین بودند اما بر سر سفره هفت سین چیز های دیگری هم دیده می شود مانند:
کتاب مقدس:یکی دیگر از چیدنی‌های خوان نوروزی وجود کتاب مقدس به عنوان نماد اهورا مزدا است.ما ایرانیان قرآن را سر سفره می گذاریم و هرکس به کتاب مقدسی که اعتقاد دارد آن را میگذارد.
تخم مرغ: نشانه رنگارنگی نژادهای مختلف بشری و تأکید بر این که بنی آدم اعضای یکدیگرند.
سپند: نماد پیشگیری از چشم زخم.
ماهی قرمز: در تنگ بلورین، نماد روزی حلال.
آینه: نماد جهان بی پایان و بارگاه خداوندی است.
شمع: به تعداد اعضای خانواده برای آرزوی شادی و روشنایی زندگی آنها. شعله افروخته نماد روشنایی و فروزه های جاودانه است.
آجیل و شیرینی و میوه هم که گذاشتن آن سر سفره معمول است که بعد از تحویل سال اعضای خانواده دهنشان شیرین میکنند.
