ایختوویگو

شاهنشاهی ماد در زمان ایشتوویگو

بعد از هووخشتره پسرش ایختوویگوبه جای پدرش نشست.یونانی ها او را استیاگ می نامیدند.همچنین در کتیبه های بابلی از او به عنوان ایشتو ویگو و در منابع ایرانی از ان به عنوان آژی دهاک نام برده شده.زمانی که او به پادشاهی رسید مملکت ماد در اوج قدرت و ثروت بود.وی از ۵۸۵ تا ۵۵۰ پیش از میلاد حکومت کرد.

وی پس از جنگ پنج‌ساله با لیدی در سال ۵۸۵ ق. م. جانشین پدرش شد.ایختوویگو با آرینیس خواهر کرزوس آخرین شاه لیدیه ازدواج کرد. هم چنین با خواهر بخت النصر از بابل نیز ازدواج کرد پس وی وارث شاهنشاهی بزرگی شد و متحد با دو برادر زن خود کرزوس از لیدیه و بُخت‌النَصر از بابل بود.ایختوویگو پادشاهی بی کفایت بود و در طی ۳۴ سالی(از ۵۸۴ تا ۵۵۰ قبل از میلاد) که حکومت کرد بر خلاف جدش دیااکو که به فکر رفاه و اسایش مردم بود به چیزی جز عیش و نوش خود نمی اندیشید و غرور و استبدادش باعث شده بود که اطرافیانش نیز از دست او ناراضی شده باشند.این غرور و استبداد باعث شد زمانی که جنگ بین ماد ها و پارسیان روی داد خود مادی ها و سپاهیان آن را رها کرده و به پارسی ها ملحق شوندکه این باعث برآمدن و مقدمات تشکیل امپراتوری هخامنشی شد.طبق منابع بابلی در سال سوم یا ششم پادشاهی نابونیدوس کوروش کبیر با یکی از والیان ماد به مدت سه سال جنگید و لشکر ماد را رفته رفته نابود کرد.بیشتر سپاه ماد به هنگام جنگ رئیس خود را تنها گذاشته و به کوروش بزرگ پیوسته بودند. این امر زمانی رخ داد که هارپاگ، یکی از درباریان ایشتوویگو علیه او طغیان کرد. بنا به گفته هرودوت، ایشتوویگو پیش از آن هارپاگ را مجبور کرده بود تا گوشت جسد پسر خود را بخورد که البته این فقط یک ادعا است.کوروش هگمتانه را تسخیر کرد و خزانه آن را به انشان فرستاد. بنا به گزارش هرودوت رفتار کوروش بزرگ با ایشتوویگو مهربانانه بود و او را جزو یاران خویش برگزید.کوروش کبیر پس از تسخیر ماد، رسماً خود را فرمانروای ماد خواند و لقب شاهان ماد را به خود اختصاص داد.ایختوویگو آخرین پادشاه ماد بود که بعد از اینکه کوروش کبیر هگمتانه را گرفت این امپراطوری جا خود را به امپراطوری هخامنشی داد.یونانیان، یهودیان، مصری‌ها و سایر مردمان دنیای قدیم، سقوط ماد را در حقیقت جانشینی کوروش به جای آستیاگ می‌دانستند و پارسی‌ها را مادی می‌دانستند و تاریخ پارس را توالی و دنباله تاریخ ماد تلقی می‌کردند. هر چند هرودوت در بخش‌های پژوهشی کارهایش، با کمال دقت بین آداب و رسوم مادها و پارس‌ها تفاوت قائل می‌شود، ولی در فصولی که به افسانه‌ها و داستان‌ها می‌پردازد، شیوه‌های این دو را با یکدیگر مخلوط می‌کند و درهم می‌آمیزد.